Özellikle
ergenlik sürecinde ebeveynlerin sağlıklı bir iletişim kurmak adına tutum ve
davranışlarına dikkat etmesi gerekmektedir. Dikkat edilmesi gereken bu tutum ve
davranışları kısaca şöyle sıralayabiliriz;
Nasihat
vermeden konuşmaya dikkat edilmeli: Kişilerle
iletişim kurarken nasihat verir tarzda konuşmak iletişim sürecini olumsuz
etkileyebilir. “Ben senin yaşındayken ne doğru dürüst oyuncağım ne de
bilgisayarım vardı. Hiç kıymet bilmiyorsun, hiç...” şeklinde konuşmalar örnek
gösterilebilir.
Tehdit
edici konuşmamaya dikkat edilmeli: Tehdit kısa bir süre için çocuğunuzu korkutmaya yarar; ancak uzun
vadede etkili olmayacaktır. Söylediğiniz şeyleri gerçekleştirmediğinizde
yaptığınız her türlü uyarının zamanla ciddiye alınma olasılığı düşer.
İsteğinizi ve bunu neden istediğinizi ona anlatır ve beklentilerinizi onun
potansiyeline göre belirlerseniz çocuğunuzun bunları yerine getirme olasılığı
artacaktır.
Sorgulamadan
konuşmaya dikkat edilmeli: Hayatı
hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Arkadaşları kim; nerelere gider, neler
yaparlar? Ancak bunları öğrenmek için onu sorgulamamalısınız. Unutmayın
niyetiniz “paylaşmak”. Eğer o anda size cevap vermiyorsa “şu anda konuşmaya çok
hazır değilsin; ama istediğin zaman ben seni dinlemeye hazırım” şeklinde
karşılık vermeniz kendisiyle ilgilendiğinizi anlamasını sağlayacaktır.
Ahlak
dersi vermeden konuşmaya dikkat edilmeli: Yapılmaması gereken bir şeyi yapmış olsa bile bunu
ahlak dersi verir tarzda değil; yaptığının ne gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceğini
ve ne gibi duygular uyandırdığını dile getirerek anlatmanız daha etkili
olacaktır.
Konuşurken
dinlemeye dikkat edilmeli: Eğer
sizinle konuşmak istediği sırada bir işle meşgulseniz işinize ara vermeli,
onunla göz kontağı kurarak dinlemelisiniz. Söylediği şeyleri doğru
anladığınızdan emin olmak için ona sorular sorabilirsiniz. Problemleri
paylaşmaya çalıştığınız gibi iyi vakitlerini de paylaşmanız önemli.
Daha
fazla iletişim kurmaya dikkat edilmeli: Sadece maddelerin olumsuz etkileri hakkında değil,
hayatına ve geleceğine dair düşünceleri hakkında da sohbetler etmelisiniz.
Düşüncelerine saygı gösterdiğinizi hissettirmelisiniz. Çocuğunuza karşı açık
olmanız ve kendi hatalarınızı nasihat dili kullanmadan aktarmanız faydalı
olacaktır. Bunları yaparken çocuğunuzun yaşını ve ihtiyaçlarını göz önünde
bulundurmayı unutmamalısınız.
Hayır
demesi öğretilmeli: Israrlarla
başa çıkması için çocuğunuza “HAYIR” demeyi öğretmeniz gereklidir. Önemli olan
nokta, verdiği kararlarda arkadaş grubunun baskısı rol oynadığında
yaşayabileceği olumsuz sonuçları fark edebilmesidir. “Hayır, teşekkür ederim”
cümlesini ısrarlar karşısında birkaç kere tekrarlamak ve ortamdan uzaklaşmak
gibi yöntemleri denemesi için teşvik edebilirsiniz.
Davranışlarınızla
örnek olmaya çalışılmalı: Çocuğunuzun
kötü alışkanlıklar edinmesini istemiyorsanız, davranışlarınızla ilk önce siz
onlara ÖRNEK olmalısınız. Gereksiz ilaç, alkol, sigara ve madde kullanmayarak
örnek olabilirsiniz.
Teşhis
koymamaya dikkat edilmeli: Size
bir sıkıntısından, sorunundan bahsettiğinde hemen etiket koymaya ya da ne
olduğunu bulmaya çalışmamalısınız. Kendisini ifade etmesine müsaade
etmelisiniz. Ne yaşamış, ne düşünüyor, ne hissediyor ve neye ihtiyacı var...
Bunları anlamaya çalışmalısınız.
Arkadaşlarını
tanımaya çalışılmalı: Ergenlik
döneminde ön plana çıkan ve gencin hayatında çok önemli yeri olan
arkadaşlarının nasıl insanlar olduklarını bilmeniz önemlidir. Ancak dozu
kaçırmamak yani gencin özel hayatına da dikkat etmek gerekmektedir. Kısaca,
terazide bir denge sağlayarak arkadaşlarını tanımalısınız.
Yargılamadan
konuşmaya dikkat edilmeli: İstediğiniz
gibi davranmadığında öfkelenebilirsiniz ve buna engel olamadığınızda da
aklınıza gelen şeyleri söylemeye başlar ve farkında olmadan onu
yargılayabilirsiniz. Öfkenizi kontrol ederseniz olayın birden fazla sebebi
olabileceğini görebilirsiniz. Bu sayede siz yaptığınızdan dolayı pişmanlık
duymazsınız, çocuğunuz da “bunu haketmedim” hissini yaşamayacaktır.
Yaşadığınız durumu paylaşmak ve bilgi almak için 191 hattımızı
arayabilirsiniz.